Handreiking financieel ontzorgen en financiële zelfredzaamheid
Laatste update: 29 februari 20245 Samenwerking met (lokale) partners
Als alle betrokken organisaties elkaar kennen en onderling informatie uitwisselen, kan dit een positief effect hebben op het financieel ontzorgen en het stimuleren van de financiële zelfredzaamheid. Zeker in de periode van verplicht financieel ontzorgen is samenwerken cruciaal; gemeenten betalen de vaste lasten (huur, water, stroom, gas, zorgverzekering) en onderhouden contact met de leveranciers hiervan (woningbouwcorporatie, waterbeheer, energieleverancier, zorgverzekeraar).
Aandachtspunten voor de samenwerking
- Bepaal wat je als gemeente zelf gaat doen en voor welke (onderdelen) van het financieel ontzorgen en de begeleiding naar financiële zelfredzaamheid je andere lokale uitvoeringsorganisaties wilt inzetten.
- Formuleer met de betrokken partijen een gezamenlijke definitie van en ambitie voor financiële zelfredzaamheid.
- Bekijk bestaande contract- en subsidieafspraken vanuit het perspectief van de statushouder en de uitvoerend medewerkers. Pas ze zo nodig aan, zodat de uitvoering werkt. Kijk goed naar samenwerking, signaleren en de lerende uitvoering. Zo houd je de uitvoering werkbaar en laat je die goed aansluiten op individuele situaties.
Keuzevrijheid
Alle inwoners van Nederland – dus ook statushouders – zijn vrij in hun keuze voor een aanbieder van gas, water en stroom en voor een zorgverzekeraar. Dit betekent dat elke gemeente met elke mogelijke aanbieder afspraken moet maken over de betaling van deze goederen en diensten.
Als onderdeel van het financieel ontzorgen kan de gemeente statushouders helpen met het uitleggen van hun opties; dit om te voorkomen dat zij wellicht een keuze maken die na verloop van tijd ontoereikend of ongunstig blijkt. Ook omdat statushouders in de eerste zes maanden nog veel meer keuzes moeten maken, kan meedenken gewenst en waardevol zijn. Maar vergeet niet: de keuzevrijheid staat voorop.
In deze beginfase is afstemming met de maatschappelijke begeleiding essentieel, aangezien dit vaak degene is die hiermee in de eerste dagen na huisvesting met de statushouder aan de slag gaat.
Praktijkvoorbeeld: waardevol samenwerken in Breda
De gemeente Breda heeft de afgelopen jaren rond ‘thematafels’ intensief samengewerkt met lokale organisaties om de klantreis van statushouders in kaart te brengen. De regisseurs statushouders van de gemeente waren hierbij betrokken, net als medewerkers van het COA, collega’s van wonen, het Taalhuis en de gemeentelijke schuldhulpverlening. Bij het uitwerken van de klantreis is dus niet alleen gekeken naar de maatschappelijke begeleiding, maar ook naar de samenwerking met het COA, naar de thema’s wonen en taal, de participatieopdracht en de financiële ontzorging van de statushouder.
De Bredase thematafels zijn in 2023 omgezet naar waardenetwerken. Hierin buigen organisaties, diensten en voorzieningen zich over de ondersteuning van inwoners zodat zij zo zelfstandig mogelijk kunnen meedoen in de maatschappij. Dat doen zij niet voor, maar samen met de inwoners.
Het waardenetwerk Thuiskomen in Breda is het netwerk voor statushouders, waarbij onder andere de taalscholen, het volledige ondersteunende taalaanbod in Breda en medewerkers van de afdeling Participatie van de gemeente zijn aangesloten.
Het waardenetwerk Thuiskomen in Breda komt in beginsel vier keer per jaar bijeen om de samenwerking rondom bepaalde onderwerpen te bespreken. Zo wordt er naar aanleiding van deze samenwerking gewerkt aan een project dat zich richt op vrouwelijke statushouders die al langer in Nederland verblijven en niet goed inburgeren, omdat zij vanwege de traditionele rolverdeling veelal thuisblijven. De aandacht gaat met name uit naar de taalverwerving van deze vrouwen en de inzet van bijvoorbeeld taalmaatjes.