Overslaan en naar de inhoud gaan

Handreiking financieel ontzorgen en financiële zelfredzaamheid

Laatste update: 29 februari 2024

6 In gesprek over financiële zelfredzaamheid

6.3 Informele leningen en schulden

Veel statushouders hebben een informeel financieel netwerk waarin het gangbaar is om geld te lenen op basis van vertrouwen, zonder schriftelijke overeenkomst. Informele schulden zijn vaak onzichtbaar, maar kunnen een aanzienlijke invloed hebben op zowel de financiële als de mentale gezondheid van statushouders. Een taboe op dit thema kan verklaren waarom statushouders niet in staat zijn hun financiële verplichtingen na te komen. Het is cruciaal om rekening te houden met culturele verschillen bij het beoordelen van hun financiële startsituatie en voortgang naar financiële zelfstandigheid. 

Voor sommige islamitische statushouders is het vanwege hun geloofsovertuiging niet toegestaan om formeel geld te lenen met rente. Alleen al het benoemen van ‘saneringskrediet’ kan weerstand bij hen oproepen. Er heerst schaamte rondom schulden en het onderwerp kan spanningen veroorzaken binnen de familie, ook in het thuisland. Omdat formele en informele schulden vaak naast elkaar voorkomen, kunnen informele schulden blijven bestaan als formele schulden zijn opgelost.

Daar komt bij dat mensen met informele schulden vaak het idee hebben dat die informele schulden juist een oplossing zijn – ‘het zelf oplossen’ sluit toch ook precies aan bij de Nederlandse overheidsgedachte? Bovendien kan er een afhankelijkheidsrelatie bestaan met de geldschieter. Neem dit mee in je contact en omgang met statushouders (bejegening), juist omdat combinatie schulden met het ontvangen van een bijstandsuitkering tot grote problemen kan leiden. 

Onderzoek naar informele schulden

KIS deed onderzoek naar de wereld van informele schulden: wat zijn ervaringen van zowel hulpbehoevenden als hulpaanbieders, om welke redenen gaan mensen deze schulden aan, en wat zijn de gevolgen? In februari 2024 verscheen het rapport Informele schulden: een tweezijdige medaille. Hierin staan aanbevelingen voor onder meer gemeenten, vrijwilligers, beleidsmakers en professionals.

Inhoud