Bundel ‘Een radicale omkering in het sociaal domein’

Institutionele kracht

In een ideale wereld is de gemeentelijke organisatie een veilige uitvalsbasis voor de professional aan het front. De organisatie die ‘in zijn institutionele kracht staat’, geeft mensen als schuldhulpverlener Anya Wiersma de ruimte om van betekenis te zijn en te doen wat nodig is. Wiersma kent de randvoorwaarden, doelen, spelregels en (on)mogelijkheden. Ze kan die benutten, daarop vertrouwen en binnen die ruimte naar de beste weg zoeken.

Organisaties in hun institutionele kracht, die de basis op orde hebben, hebben – via hun professionals – een enorm palet aan mogelijkheden, oplossingen en instrumenten te bieden: schuldhulpverlening, dagbesteding, bijzondere bijstand, een rolstoel, … te veel om op te noemen. Waarvan misschien wel het belangrijkste: aandacht. Oprechte aandacht waardoor mensen zich gezien en gehoord voelen en erop vertrouwen dat ze een antwoord krijgen op hun vraag, een helpende hand en steun in de rug om hun leven weer op de rit te krijgen.

Institutionele kracht heeft dus niet zozeer te maken met een meeslepende visie, maar veel meer met een organisatie waarin alle medewerkers hun plek, rol en taak kennen en waar de condities aanwezig zijn om die taak uit te oefenen.

Nogmaals: de basis op orde

Organisaties met een sterk institutioneel gestel, die een veilige haven zijn voor hun medewerkers en burgers kunnen bieden wat nodig is, hebben hun basis op orde. Dat behelst, zoals we in hoofdstuk 1 hebben gezien:

1. het aanbrengen van orde in de complexiteit en
2. het optimaliseren van bedrijfsvoering en dienstverlening
3. tegen een achtergrond van nijpende financiën.

In organisaties die de basis op orde hebben, is het voor professionals duidelijk wat het fundament is onder hun handelen. Dat geeft zekerheid en sterkt hen in hun ‘doen wat nodig is’. Professionals als Anya Wiersma laten zich ook in hectiek en chaos wel zien; zij zijn de uitzonderingen die juist in die lastige omstandigheden opbloeien. Maar als het de bedoeling is dat álle professionals over dit compassionele denk- en doenvermogen beschikken, dan moet er een duidelijke basis zijn waarop de organisatie gegrondvest is.